Tương lai sẽ được định hình như thế nào? Con người chúng ta đang ngụp lặn trong những tiến trình phát triển, những chiến lược, những chương trình nghị sự… Tất cả những điều đó đã và đang tạo ra một thế giới ngày càng hỗn loạn hơn, khó định hình hơn và trở thành một thế giới bất định, thay đổi liên tục, không chắc chắn và mơ hồ. Nhưng có phải tất cả mọi thứ đều như vậy không? Câu trả lời tùy thuộc vào bạn đang đứng trong thế giới nào. Có hai thế giới song song tồn tại, một thế giới định hình nên tất cả và một thế giới bị định hình.
Chúng ta đã vượt qua giai đoạn của thế giới vật chất (được đo lường bằng atom), vươn tới thế giới của sự tương tác (được đo bằng bit) và đang tiến tới một thế giới của cấu trúc (được đo bằng gene). Trong thế giới vật chất hai thế giới song hành mà chẳng cần biết đến nhau. Trong thế giới tương tác hai thế giới song hành với sự tương phản với nhau. Trong thế giới của cấu trúc hai thế giới song hành này sẽ phải tương hợp với nhau thông qua một một kiến trúc (architecture) mà chúng ta đang định hình nên, đó là nền tảng (platform).
Những bước chuyển của thời cuộc đã được gia tốc và đạt đến mức độ cất cánh trong thập kỷ thứ ba của thế kỷ XXI. Sẽ có những bước ngoặt, sẽ có những đổi thay mang tính đột phá, thay đổi căn bản về bản chất của sự vận hành thế giới này. Để nói về từng yếu tố sẽ là những câu chuyện dài, đòi hỏi phải sử dụng rất nhiều chất liệu tri thức để có thể mô tả và diễn giải, sẽ là hoang đường, những thuyết âm mưu và rất nhiều những thứ tương tự như vậy. Nhưng về căn bản, chúng ta sẽ bước sang một bước chuyển thời đại mới với những đặc trưng cơ bản sau:
-
1/ Chuyển đổi căn bản cách chúng ta khai thác các nền tảng tự nhiên cho sự phát triển của mình (biến đổi khí hậu, năng lượng sạch, tài nguyên mới, cách kiến tạo giá trị và hấp thụ giá trị…)
-
2/ Chuyển đổi căn bản cách chúng ta tư duy – chuyển sang tư duy đồng thời (digital thinking) dựa trên sự hỗ trợ của công nghệ, dữ liệu và những phương thức tư duy mới trên nền tảng số (digital).
-
3/ Chuyển đổi căn bản cách chúng ta tổ chức và vận hành các hệ thống xã hội sang các nền tảng (platform) thông qua cơ chế nền tảng (platform mechanism) và được kết dệt thành các mạng lưới (network) hình thành nên xã hội mạng lưới (network society).
-
4/ Chuyển đổi căn bản cách phát triển thế giới hiện tồn của chúng ta với những điều chỉnh về trật tự thế giới thông qua các cơ chế tự cân bằng cả tự nhiên và nhân tạo (những thảm họa tự nhiên, dịch bệnh, chiến tranh và thế giới đại đồng).
-
5/ Chuyển đổi căn bản nguồn tài nguyên phát triển của thế giới chúng ta, kiến tạo nên một cơ chế tối ưu hóa tài nguyên và kiến tạo tài nguyên mới, đưa tài nguyên không còn là một khái niệm mang tính khan hiếm (scared) chuyển sang thành một khái niệm mang tính dư thừa (abundance) dựa trên cuộc cách mạng kỹ thuật số và những hệ quả của nó, hình thành nên một đơn vị tài nguyên mới – dữ liệu (data).
-
6/ Chuyển đổi căn bản cách chúng ta kiến tạo nên thế giới, từ các chiến lược, các chương trình nghị sự, các hoạt động rời rạc sang một tiến trình mới, tiến trình kiến trúc các cấu trúc xã hội (như trò chơi ghép lego) hình thành nên các cấu trúc (gene) cho phép kiến tạo nên các kiến trúc (architecture) thông qua các khung kiến trúc/nền tảng (platform) để định hình nên các cấu phần xã hội – phức hợp (complex) để tạo thành các hệ thống [Strategy]; liên kết (linked) để tạo dựng sự đồng bộ (synchrony) [Communication]; kết mạng (network) để tạo nên sự cộng hưởng (synergy) [Investment].
Một phương thức mới – CSCI Way (Complex of Strategy, Communication, and Investment Way) sẽ giúp chúng ta hình thành nên một phương thức, kiến tạo các phương pháp luận (methodologies), các lý thuyết (theories), các mô hình (models) và các năng lực (competences) cho phép chúng ta trở thành những kiến trúc sư (architects) của thời đại.
Chúng tôi rất muốn kết nối những con người có chung suy nghĩ để nghiên cứu, học tập, áp dụng, phát triển, hoàn thiện và triển khai CSCI Way.
Lê Nguyễn Trường Giang