Trong cuốn “Hiểu sâu, Biết rộng”, David Epstein kể các câu chuyện thành công của nhiều nhân vật xuất sắc thế giới, bao trùm rộng khắp các lĩnh vực: công nghệ, thể thao, âm nhạc, hội họa, khoa học… Từ các câu chuyện dẫn chứng ấy, tác giả phân tích kỹ lưỡng, kết hợp việc sử dụng số liệu nghiên cứu… dẫn dắt người đọc phải tư duy sâu sắc về vấn đề: người được đào tạo bài bản tchỉ trong một lĩnh vực chuyên môn hóa hẹp và người có tầm hiểu biết rộng, đa dạng, con đường nào sẽ thành công hơn?
Tuy không phủ nhận việc bồi dưỡng năng khiếu và đào tạo chuyên sâu từ sớm đối với một số lĩnh vực là cần thiết nhưng David Epstein cũng khiên độc giả phải suy ngẫm về con đường thành công của vận động viên quần vợt Roger Federer. Trong khi nhiều vận động viên chie tập luyện một môn thể thao thì ngay từ thuở nhỏ, Roger lại trải nghiệm nhiều môn và vẫn trở thành tay vợt vĩ đại. Hay như Van Gogh: Chỉ thực sự bước vào hội họa lúc đã 27 tuổi, sau khi lăn lộn các dạng công việc khác nhau, và rồi Van Gogh trở thành một trong những họa sĩ ảnh hưởng lớn nhất trong lịch sử nghệ thuật phương Tây với nhiều bức tranh giá trị nhất thế giới.
Chúng ta cần mở rộng cách tư duy, với cách nghĩ mới: chuyên môn hóa không sai, ai cũng cần chuyên môn hóa ở một mức độ này hay mức độ khác, vào lúc này hoặc lúc khác. Nhưng tư duy đa chiều, các thử nghiệm cá nhân, với tầm hiểu biết rộng, sẽ giúp chúng ta khai thác được đa dạng nguồn sức mạnh trí tuệ của bản thân.
Ngày nay thay vì khư khư tập trung chỉ duy nhất một lĩnh vực chuyên môn hạn hẹp nào đó hãy kết hợp và vận dụng linh hoạt những kiến thức đã được chuyên môn hóa với tầm hiểu biết phong phú, đa dang, con đường thành công của chúng ta sẽ rộng mở hơn.
Nhiều góc nhìn mới mẻ, hiện đại cần được biết đến, như:
– Thực chất, các vấn đề, các lĩnh vực trong thế giới hiện nay đều có liên quan với nhau, dù ít hay nhiều. Vì vậy, ngoài việc tập trung phát triển chuyên môn, con người cần mở rộng, học hỏi các lĩnh vực khác. Đừng tự bó buộc mình vào một lĩnh vực, đừng phát triển kỹ năng tốt nhất của bản thân.
– Đối với các bạn trẻ đang xác định hướng đi, tìm kiếm công việc, lĩnh vực mà mình đam mê, hãy mạnh dạn thử nghiệm nhiều nghề nghiệp, nghề nào cũng làm hết mình. Từ đó, bạn sẽ tìm ra thế mạnh và công việc mình thực sự yêu thích.
– Đối với vấn đề xây dựng sự nghiệp trong cuộc sống: bạn hãy sẵn sàng thay đổi, suy nghĩ linh hoạt, mạnh dạn thích ứng để có thể tồn tại và thành công trong xã hội luôn vận động và biến chuyển hàng ngày.
– Đối với việc giáo dục và định hướng con cái: tạo nhiều cơ hội trải nghiệm để con tìm tòi và thử sức ở nhiều lĩnh vực yêu thích đến khi con tìm được lĩnh vực tâm đắc thực sự. Việc luyện “gà nòi” từ nhỏ sẽ khiến trẻ bị bó hẹp trong một lĩnh vực, làm thui chột tiềm năng của trẻ, mài mòn khả năng thích ứng linh hoạt trong tương lai.
Bạn buộc phải suy nghĩ lại về bản chất của việc học tập, tư duy, tồn tại và xem xét lại những hiểu biết của mình về phương pháp giáo dục và các con đường sự nghiệp tối ưu, về phương pháp và lý do thành công của những người thành đạt nhất trên thế giới.